Naar aanleiding van het gastblog van Rob over geschikte bakvetten, kwamen er verschillende vragen over rijstolie. Rijstolie wordt vanwege het hoge rookpunt nogal eens aangeraden om te gebruiken om in te bakken en zelfs frituren. De vraag was dus veelal waarom deze olie niet werd genoemd in Rob zijn artikel.
Regelmatig krijg ik de vraag of rijstolie een goed alternatief is voor bijvoorbeeld zonnebloemolie om in te bakken. Om deze vraag voor eens en voor altijd te beantwoorden, heb ik besloten hier meteen maar een blog aan te wijden.
Wat is rijstolie?
Rijst behoort, net als de granen tot de grassenfamilie (Poaceae). Rijstolie, ook wel rijstkiemolie (rice bran oil) genoemd, wordt gewonnen uit de kiem en de (zilver)vliezen van de rijstkorrel.
De olie is licht van kleur en heeft en milde, beetje nootachtige smaak en een hoog rookpunt (255?C) en wordt daarom vaak aangeraden om in te bakken, braden of frituren. Het is vooral populair in de keukens van Japan, India en China.
Goede Eigenschappen
Behalve dat rijstolie een hoog rookpunt heeft, zijn er ook nog een aantal meer positieve eigenschappen waarom rijstolie nogal eens bestempeld wordt als een gezonde olie:
- Rijst is rijk aan een aantal antioxidanten zoals vitamine E en oryzanol. Oryzanol is een sterke antioxidant die alleen in rijst te vinden is. Oryzanol heeft een krachtigere antioxidant werking dan bijvoorbeeld vitamine E en het werkt cholesterol verlagend.
- Rijstolie is rijk aan plantensterolen, rijker dan andere plantaardige oliën. Uit onderzoek blijkt dat plantensterolen vermoedelijk helpen het cholesterol te verlagen, kanker helpen voorkomen en het immuunsysteem helpen versterken.
- Ook is rijst een goede bron voor tocotriënolen, een vorm van vitamine E. Bij ratten is aangetoond dat deze helpen beschermen tegen hoge bloeddruk en tegen beroerte, dat ze cholesterol verlagend werken en aderverkalking in de slagaders konden herstellen. Tocotriënolen helpen ouderdomsdiabetes voorkopen en remmen de ontwikkeling van borstkanker en prostaatkanker.
- De verhoudingen tussen de verschillende vetzuren (verzadigde vetzuren, onverzadigde vetzuren en meervoudig onverzadigde vetzuren) in rijstolie ligt het dichtst bij de aanbevelingen van het National Institute of Nutrition (NIN) van alle oliën.
Toch liever geen Rijstolie!
Dat klinkt allemaal veel belovend en dat is het waarschijnlijk ook! Ware het niet dat er ook een groot nadeel kleeft aan rijstolie en waarom ik het zelf niet gebruik in de keuken. En dat nadeel is het hoge gehalte aan omega-6 vetzuren (m.n. linolzuur) in verhouding tot de omega 3 vetzuren.
De ideale verhouding tussen de inname van omega-3 en omega-6 wordt gesteld op 1:1. Echter hier in het Westen ligt die verhouding, door het vele gebruik van plantaardige oliën, de hoge graanconsumptie en het voeren van ons vee met granen eerder op 15:1 ten gunste van omega-6…
Omega-6 en omega-3 strijden in het lichaam om de enzymen die nodig zijn voor de spijsvertering. Hoe meer omega-3 je eet, hoe minder omega-6 er beschikbaar zal zijn voor in de weefsels. Een stapeling van omega-6 wekt ontstekingen in de hand en heeft tal van andere nadelige gevolgen voor de gezondheid, zoals diabetes, kanker, hart- en vaatziekten, beroerte, artritis en huidaandoeningen.
Lees er meer over in het Engelstalige artikel ‘How too much omega-6 and not enough omega-3 is making us sick‘, van Chris Kresser.
Alleen als je een dieet volgt dat rijk is aan omega-3 vetzuren, kun je overwegen af en toe rijstolie te gebruiken. Let er dan wel op dat je rijstolie neemt van koude persing en niet, zoals vaak het geval is de zwaar bewerkte variant!
Ach, die twee keer in het jaar dat we fonduen. Heb geen slechte ervaringen met rijstolie dus neem die omega’s maar voor lief
Dank je wel voor jouw duidelijke schrijven, ik ben hier al een tijdje mee bezig, met hele leuke resultaten! Mijn tandarts wordt gek van mij, omdat ik geen kiezen laat trekken, waar zij wortelontstekingen heeft geconstateerd. Volgens het ’tandartsen-protocol’, moeten ontstoken kiezen verwijderd worden, maar dat weiger ik steeds. Nu heeft mijn tandarts zelf een kaakchirurg benaderd, die een kies moet trekken, die er nu al drie jaar lang, volgens haar tenminste, te lang in zit.
Wanneer die kies gevoelig wordt, eet ik een harinkje extra en roer wat extra lijnzaadolie door mijn ontbijt en dat gaat dus al drie jaar goed! Héél af en toe zeurt die kies wat, maar ik heb nog geen pijnstiller hoeven gebruiken. Er zit nu een gaatje in, dat ze weigert te vullen, omdat zij vindt dat die kies eruit moet. We moeten als patiënt natuurlijk wel voldoen aan de protocollen die artsen hebben opgesteld, getuige haar inschakelen van die kaakchirurg.
Als men de raad volg van 10 experten heb ge 7 verschillende meningen over rijstolie maar het is wel veel beter dan harde boter en als men denkt dat olijfolie uit de supermarkt beter is slaat men de bal volledig mis
Wat ik hier niet lees, en waar wij last van hebben is, dat rijstolie ontzettend spettert!
“Regelmatig krijg ik de vraag of rijstolie een goed alternatief is voor bijvoorbeeld zonnebloemolie om in te bakken. Om deze vraag voor eens en voor altijd te beantwoorden, heb ik besloten hier meteen maar een blog aan te wijden.”
Leuk, maar ik lees nou nergens in je artikel een eenduidig antwoord op deze vraag. Is het nu ‘Ja, je kunt het als alternatief gebruiken’, of ‘Nee, je kunt het niet als alternatief gebruiken’. De vraag waar het artikel om gaat wordt vervolgens niet beantwoord in het artikel zelf.
De titel van dit artikel geeft ook aan dat er een belangrijke reden is om deze olie niet te gebruiken: het hoge omega-6 gehalte. Verder wijdt Iris uit over de eigenschappen en voordelen van rijstolie. De intentie van dit artikel was dus nooit om met een heel stellig ja of nee te beantwoorden.
De conclusie van dit artikel vind ik weloverwogen en helder. Niet alles is altijd zwart-wit 🙂
Voor de goede orde: geen enkele olie is ECHT gezond, in die zin dat je er beter van wordt, maar olie is een stuk minder slecht dan boter. Alle olie is slecht maar punt is de minst slechte uit te zoeken en dan ZEER MATIG te zijn met het gebruik. En olijfolie dan? Dat heeft alleen maar het imago van gezond maar beter wordt je echt niet van, integendeel.!
Lees dit maar eens!
https://www.pritikin.com/your-health/healthy-living/eating-right/1103-whats-wrong-with-olive-oil.html
Hallo Henk,
Bedankt voor je reactie en de link. Ik heb je reactie wel iets aangepast, want ik wil geen scheldwoorden op mijn blog (https://www.eetgoedvoeljegoed.nl/begin-hier/opmerkingen-beleid/). En voor wat betreft je opmerking dat alle olie slecht is, ben je wel wat kort door de bocht. Je hebt vetten nodig o.a. voor de hersenen en je geestelijke gesteldheid. Pritikin zelf leed aan depressie en heeft uiteindelijk zelfmoord gepleegd. Daar komt bij dat Dr. Pritikin altijd erg anti-vet was en weinig oog had voor pro-vet onderzoeken. Een beetje eenzijdig dus.
Groeten,
Heleen
Inderdaad heb je vetten nodig , ook om vitamines op te kunnen nemen. Ik kies zelf heel af en toe voor rijstolie aangezien dit een zeer hoog rookpunt heeft en dit belangrijk is als je hoog en/of langdurig wil verhitten. Als je geen margarine op je brood smeert , geen voedsel in blik koopt waarbij zonnebloemolie is gebruikt en je elke dag of regelmatig omgea-3-vetzuren in neemt (bv uit vis of supplementen) dan zou je rijstolie zelfs elke dag kunnen gebruiken vind ik.
Uiteindelijk gaat het om de balans. En zoals jij al aangeeft, als je op andere fronten oppast met de omega-6 inname, kun je prima rijstolie gebruiken.
Sommigen hebben geen vetten nodig,daar zij toch geen hersens hebben…haha..
Jammer dat deze olie bij veel voedingscoaches ten onrechte zo negatief wordt neergezet.Voor mij is het de gezondste keuze ivm bakken en wokken. Ik heb aan den lijve ondervonden dat kokosolie bij mij niet gezond is (ik vond het wel erg lekker dus helaas) .Kokosolie is ook opnieuw onderzocht en bleek dat zowel goed als slecht cholesterol omhoog gaat. Ik geef niet zo om onderzoeken omdat ik het aan mijn lijf ervaar,maar het bevestigde wél mn eigen ervaring met kokosolie Olijfolie prima,maar rijstkiemolie nog beter. Ik gebruik dan wel de vierge,koudgeperste ongeraffineerde rijstkiemolie (rice germ oil) van Deshima (macrobiotische kwaliteit) .Ik gebruik deze ook als draagolie voor medicinale olie die ik maak ,omdat de smaak veel milder is dan van olijfolie. De olie is in glas verpakt . (Natuurlijk zijn de goedkopere supermarktvarianten van deze olie niet zo gezond ,maar dat geldt voor meer olieën)
Vertel nu eens de temp die cocosolie kan hebben zonder gevolgen voor de kwaliteit. Dat kan je overal lezen van rijstolie. Maar je zegt dat cocosolie beter is, maar je legt er geen enkel bewijs tegen ovrr
En nog een heel belangrijk probleem van paleo vind ik dat alles naar cocos smaakt het is altijd cocosolie cocos melk cocosroom etc.Rijst olie is gelukkig niet smaak beinvloedend.
Geloof mij maar dat de extra koude king rijstolie beter is dan bijna elke andere olie om hoog te verhitten.
Welke olie is beter om te wokken? ik ken er geen.
Arachide olie van ah verbrand binnen no time en maakt alles wat je frituurt in je wok zwart;zelfs op laag vuur in een wok.
Met rijstolie heb ik dit probleem nooit gehad.
En zonnebloemolie is tien keer ongezonder dan rijstolie.
En van kokosolie wat ik ook gebruikt hebt ,is geen enkel gezondheidsvoordeel aangetoond.
Dat is ook allemaal zeer onduidelijk.
Ikdacht dat dat gezond was ,toen ik meer geen lezen.
Zijn net zoveel voor als tegenstanders van.
Gebruik al een tijdje rijstolie om zelf verrukkelijke mayonaise te maken nu dit zo boordevol met omega 6 zit moet ik het mijden, maar waar kan ik dan wel mooie lekkere linolzuur arme mayo van maken? Help!
Ik maak mijn mayonaise vaak met een milde (dus niet de extra virgin, want die is te sterk van smaak, vinden vooral de kinderen) en ontgeurde kokosolie, vaak half om half. Nadeel is alleen dat deze wel hard wordt in de koelkast…
Ook gevonden via okevlees.nl, biologisch en behoorlijk duur, voor een frituurpan heb ik toch bijna 3 liter nodig..
Bij Landwinkel Arkelandshoeve in Telgt (gemeente Ermelo).
http://landwinkel.nl/landwinkels/landwinkel-arkelandshoeve/
Dank voor de tip, Anita!
Ontgeurde kokosolie van welk merk? Ik zie door de bomen het bos niet meer…:(
Als je ontgeurde kokosolie kiest, is het belangrijk dat je een biologische kiest, want bij veel niet-biologische wordt er nogal wat bende gebruikt bij het ontgeuren enzo. Zelf gebruik ik meestal Omega&More in grote verpakkingen. Dit omdat deze niet zo duur is en goed verkrijgbaar.
Hoi! Dank voor deze informatie. Wij zijn een jaar geleden overgestapt om te frituren in rijstolie (in de veronderstelling dat dit gezonder zou zijn… :-()). Nu vraag ik me af: welke olie is wel goed om in te frituren?
Graag gedaan Anita! Het beste om in te frituren schijnt ossenwit te zijn. Omdat ik hier maar mondjesmaat aan kan komen, gebruik ik in plaats daarvan ontgeurde kokosolie als second best.
Ossenwit? Nu dacht ik dat dit slecht en gehard vet was, waar anti-schuimmiddel aan was toegevoegd.
Ik gebruik ook rijstolie, omdat de keren dat ik ontgeurde kokosolie gebruikte deze snel erg bruin, en niet meer was, dat vond ik zonde, want het is behoorlijk duur.
Ja, ossenwit, maar wel de pure, echte ossenwit gesmolten van het niervet van runderen, bijvoorkeur grasgevoerd. Niet die rommel uit de supermarkt…
Ik heb pure ossewit gevonden bij de Landwinkel. Even wachten tot de bestelling binnen is. Ben benieuwd!
O wat goed! Welke Landwinkel is dat?