Met dank aan Natuur Diëtisten Nederland voor dit artikel.
Onze dochter heeft een koemelk-allergie dat zich manifesteert in verslijmen van de luchtwegen en dus verschrikkelijke hoestbuien, voornamelijk ’s nachts omdat ze dan ligt. Wij kwamen per ongeluk achter de link tussen koemelk en het hoesten en sinds we voor haar koemelk vermijden, is het hoesten nagenoeg verdwenen. In plaats daarvan drinken we nu alleen maar geitenmelk. Dit bevalt erg goed en het hoesten is nagenoeg verdwenen. Het smaakt lekker en is nog erg gezond ook! Om deze reden wilde ik graag dit stukje publiceren. Mogelijk dat er andere ouders zijn wiens kind onverklaarbaar veel hoest of benauwd is, maar geen allergie of astma heeft. Bekijk de mogelijkheid van (gepasteuriseerde) koemelk eens. Bij ons was er binnen vier dagen verschil.
Voordelen van geitenmelk
Dat de meeste melk in Nederlandse winkels van koeien is, wil niet zeggen dat koemelk geschikter is voor menselijk gebruik dan geitenmelk. Wereldwijd wordt van oudsher meer geiten- dan koemelk gedronken. Het feit dat koemelk de Nederlandse markt overheerst heeft voornamelijk economische redenen.
Geitenmelk is lichter verteerbaar en geeft minder vaak aanleiding tot overgevoeligheidsreacties en maag-darmklachten. Bovendien worden essentiële mineralen beter opgenomen uit geitenmelk dan uit koemelk. Een bepaald type eiwit in koemelk (A1 bèta-caseïne) waarvan sterk wordt vermoed dat het diabetes type 1 en coronaire hartziekte bevordert, komt niet in geitenmelk voor.
Geitenmelk is een goede bron van hoogwaardige eiwitten, goed afbreekbare middellange vetzuren (MCT’s), vitamines (vitamine A, B-complex, C, D) en mineralen (waaronder ijzer, calcium, fosfor, magnesium, mangaan, kalium en jodium). Geitenmelk(poeder) waarvan de samenstelling is aangepast aan de behoeften van zuigelingen en/of peuters is bovendien een goed alternatief voor koemelkgebaseerde (bij)voeding. Een klinische studie van de afdeling kindergeneeskunde aan de universiteit van Auckland heeft aangetoond dat zuigelingen uitstekend floreren op geitenmelk gebaseerde babyvoeding.
Geitenmelk lichter verteerbaar dan koemelk
Wat zijn de voordelen van geitenmelk ten opzichte van koemelk? We zetten ze op een rijtje voor u.
- Vetten
De vetten in geitenmelk worden sneller en vollediger verteerd en opgenomen in vergelijking tot koemelk. De vetbolletjes in geitenmelk zijn meer dan een kwart kleiner waardoor geitenmelk in tegenstelling tot koemelk niet kunstmatig hoeft te worden gehomogeniseerd. Het spijsverteringsenzym lipase breekt vetten in geitenmelk makkelijker af, niet alleen door de afmeting van de vetbolletjes maar ook door het hoge gehalte korte en middellange vetzuren in geitenmelk. - In geitenmelk is het gehalte MCT’s (medium-chain triglycerides) 35% van het totale vetgehalte, in koemelk slechts 17%. De kortere vetzuren in geitenmelk worden sneller afgebroken en opgenomen dan de voornamelijk langketenige vetzuren in koemelk. Geitenmelk bevat geen agglutinine zoals koemelk waardoor vetbolletjes minder samenklonteren in de maag, wat de vertering vergemakkelijkt.
- Eiwitten
De eiwitten in geitenmelk worden sneller en vollediger verteerd en opgenomen in vergelijking tot koemelk. Geitenmelk heeft een andere eiwitsamenstelling dan koemelk en benadert meer dan koemelk het eiwitprofiel van moedermelk. Het belangrijkste alfa-caseïne (type S2) in geitenmelk heeft een andere structuur dan het alfa-caseïne dat overheerst in koemelk (type S1). Het alfa-S1-caseïne in koemelk kan overgevoeligheidsreacties oproepen en geeft een sterkere stremming van de melk. - Door de lagere concentratie alfa-S1-caseïne in geitenmelk wordt, onder invloed van maagzuur, een luchtiger en brokkeliger wrongel gevormd vergeleken met koemelk. De eiwitbrokjes zijn kleiner en minder samengepakt waardoor verteringsenzymen sneller en beter hun werk kunnen doen. Geitenmelk ligt beduidend minder zwaar op de maag dan koemelk. Geitenmelk is mede daardoor geschikter dan koemelk voor mensen met een zwakke of gevoelige spijsvertering (waaronder kleine kinderen).
Minder vaak overgevoeligheid voor geitenmelk
Koemelkeiwit is één van de belangrijkste voedselbestanddelen die voedselallergie en -intolerantie veroorzaken. Een voedingseiwit lokt sneller een overgevoeligheidsreactie uit wanneer het traag en onvolledig wordt verteerd. Door gisting en rotting van eiwitresten in de darmen raken de slijmvliezen geïrriteerd en beschadigd waardoor eiwitfragmenten in de bloedsomloop terechtkomen en een overgevoeligheidsreactie kunnen uitlokken.
Vooral zuigelingen en peuters reageren negatief op koemelkeiwit. Bij hen kan koemelkallergie of ‘“intolerantie zich uiten in slecht eten, niet goed groeien, diarree, huilerigheid en geïrriteerdheid, slecht slapen, eczeem, oor- en slijmvliesontstekingen, loopneus, overgeven, darmkrampjes, bloedarmoede, bronchitis en kortademigheid.
Bij volwassenen kunnen huid- en luchtwegklachten, maagklachten en migraine op de voorgrond treden. De ervaring van de natuurdiëtisten leert dat geitenmelk vaak beter wordt verdragen en minder overgevoeligheidsreacties oproept dan koemelk. Ongeveer 40% van de mensen die koemelkeiwit niet verdraagt reageert goed op geitenmelk.
Daar er kruisreacties tussen eiwitten die zowel in koe- als in geitenmelk voorkomen kunnen optreden, is voorzichtigheid geboden bij een bestaande overgevoeligheid voor koemelkeiwit. Verschillende eiwitten in koemelk kunnen een overgevoeligheidsreactie oproepen; alfa-S1-caseïne, bèta-lactoglobulines, A1 bètacaseïne en (in mindere mate) bovine serum albumin (BSA) and bovine immunoglobulines. Het gehalte alfa-S1-caseïne in geitenmelk is veel lager dan in koemelk en A1 bèta-caseïne, bovine serum albumine en bovine immunoglobulines ontbreken in geitenmelk. Bèta-lactoglobulines worden beter afgebroken in geitenmelk dan in koemelk.
Vermoedelijk is het lage gehalte van alfa-S1-caseïne in geitenmelk hiervoor mede verantwoordelijk. Het gehalte aan alfa-S1-caseïne in geitenmelk wisselt. Dit is de mogelijke verklaring voor het wisselende succes van geitenmelk bij mensen met (aanleg voor) melkallergie of -intolerantie. Door selectie produceren Europese geiten melk met meer alfa-S1-caseïne dan geiten uit Nieuw-Zeeland omdat de melk hier vooral voor de kaasproductie bestemd is. Geitenmelk uit Nieuw-Zeeland is waarschijnlijk het minst allergeen.
Geitenmelk niet geschikt bij lactose-intolerantie
Vaak wordt overgevoeligheid en allergie voor koemelkeiwit verward met melksuiker(lactose) intolerantie. Als lactose (melksuiker) niet goed wordt afgebroken door een gebrek aan het enzym lactase kunnen gelijksoortige klachten optreden. Lactose wordt dan gefermenteerd in de dikke darm waardoor maag-darmklachten zoals een opgeblazen gevoel, winderigheid, diarree en buikpijn optreden. Ook dan kan de darmwand beschadigen waardoor de kans op koemelkeiwitallergie toeneemt.
Lactose-intolerantie komt bij kleine kinderen weinig voor, bij volwassenen eens te meer, vooral bij mensen van Aziatische, Spaanse en Afrikaanse afkomst. In dat geval is geitenmelk meestal niet geschikt, aangezien geitenmelk vrijwel evenveel lactose bevat als koemelk. Toch wordt in de praktijk gezien dat geitenmelk beter dan koemelk wordt verdragen door mensen met lactose-intolerantie, mogelijk door de betere verteerbaarheid van de melk.
Wie heeft er nog meer ervaringen met geitenmelk? Wie heeft er ervaringen met koemelk allergie of -intolerantie? Hoe ben je erachter gekomen en wat heb je verandert?
© 2010-2012 Eet Goed, Voel je Goed. ALL RIGHTS RESERVED.
Wat een verhaal Ann-Sofie! Bij ons dochtertje is ook nooit een koemelk allergie geconstateerd en dus kregen we het ‘advies’ dat ze gewoon koemelk kon blijven drinken, want ja, de calcium had ze nodig! Kun je nagaan! Ik snap nog steeds niet waarom men suggesties en observaties van ouders (24-uurs observatie?) niet serieus neemt. Hoewel ikzelf niet per se anti-medisch ben, ben ik wel van mening dat er nog steeds heel erg naar ziektes en niet naar de mens gekeken wordt.
Super dat dit voor jullie gewerkt heeft. Je zit soms met de handen in het haar. Ik hoop dat jou verhaal anderen misschien de moed geeft om ook van gepasteuriseerde koemelk af te stappen!
Groeten
Heleen
Heleen Quantrill(Quote) (Reageer)
Onze zoon was gevoelig voor koemelk al vanaf de geboorte, volgens mij dan… De c.b. maakte me in de war en ik zou zelfs helemaal geen melkproducten zelf mogen gebruiken omdat de eiwit ook in de moedermelk terecht kwam,en dat lukte me toen nog niet was al goed in de war in de bovenkamer.. uiteindelijk lukte de bortvoeding me toch niet en we kwamen bij een kinderarts terecht en onze zoon kreeg nutrilon pepti + pufjes voor de luchtwegen en lozec(maagzuurremmers) al toen hij 8 week oud was! Toen hij 16 maanden was nam ik het zelf in de hand en gaf hem helemaal geen koemelkproducten meer maar geitenmelk, ik was “knettergek” volgens de c.b. en de K.A. raade ons zelfs ook af want zoontje had helemaal geen koemelkallergie. Kon me niets schelen, na 3 week(!) met geitenmelk konden we stoppen met de pufjes en hoesten/huilen/niet slapen. Ik ben zelf toen ook met koemelk (homogeniseerd en gepastueriseerd) gestopt en ik heb de afgelopen jaar geen buikpijn meer, wat ik mijn hele leven heb gehad, ze konden alleen maar nooit een reden voor vinden! Hoef ik te vertellen dat ik vandaag heel weinig vertrouwen meer heb in de medicie (al werk ik zelf (nog) in de medicie). Sorry voor mijn nederlands..
Groeten Ann-Sofie
Anonymous(Quote) (Reageer)